Σύμφωνα με την Οικουμενική Διακήρυξη των δικαιωμάτων του Ανθρώπου «όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα.» και «κάθε άνθρωπος δικαιούται να επικαλείται όλα τα δικαιώματα και όλες τις ελευθερίες που προκηρύσσει η προαναφερόμενη Διακήρυξη, χωρίς καμία απολύτως διάκριση, ειδικότερα ως προς τη φυλή, το χρώμα, το φύλο, τη γλώσσα, τις θρησκείες, τις πολιτικές ή οποιεσδήποτε άλλες πεποιθήσεις, την εθνική ή κοινωνική καταγωγή, την περιουσία, τη γέννηση ή οποιαδήποτε άλλη κατάσταση.» [1]

Αν και δεν αναφέρεται σαφώς η διάκριση λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου, πολλά σχόλια και αποφάσεις επιτροπών των Ηνωμένων Εθνών ισχυροποιούν ότι η ευρεία αυτή διατύπωση συμπεριλαμβάνει το σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου. [2,3,4,5,6]

Βάσει των παραπάνω, των Αρχών της Yogyakarta [7], της Διακήρυξης της Βιέννης [10], αλλά και άλλων διεθνών πρακτικών που εφαρμόζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και επιτυγχάνουν πρακτικά στην προστασία των LGBTQI ατόμων,

Διεκδικούμε:

1. That the state takes all necessary legal, administrative, or other measures to ensure that all people have access to health care, including services for sexual and reproductive health, without discrimination on sexual orientation or gender identity.

2. That the state creates targeted programmes for information on, education about and, in general, the prevention of LGBTQI health issues.

3. That the state takes all necessary legal, administrative, or other measures to ensure the elimination of the stigma and any discrimination because of known or assumed HIV infection or other infections that are observed more frequently in LGBTQI people, including the stigma and discrimination resulting from multiple identities and natures.

4. Η πολιτεία να προβεί στην κατάργηση της απόλυτης και κατηγορηματικής απαγόρευσης από την αιμοδοσία των LGBTQI ατόμων από τον Κανονισμό Αιμοδοσίας και διαγραφή της σχετικής αναφοράς από το δελτίο ιστορικού αιμοδότη, σε εναρμόνιση με τις Ευρωπαϊκές Κοινοτικές Οδηγίες 2004/33/ΕΚ και 2002/98/ΕΚ, που αναγνωρίζονται από την Ελληνική Πολιτεία στο ΦΕΚ Α 195/2005 (Προεδρικό διάταγμα 138/2005), αλλά δεν εφαρμόστηκαν στον κανονισμό. Ειδικά η απαγόρευση από την αιμοδοσία των γυναικών που έρχονατι σε σεξουαλική επαφή με γυναίκες είναι αβάσιμη και αστήριχτη. Προτείνουμε την εφαρμογή προοδευτικότερου μοντέλου παρόμοιο με αυτό του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας.
   • Training of the blood donation personnel in obtaining the sexual behavior profile of a patient.
   • Modification of the Blood Donor profile card for the facilitation of this process, with regard to sexual orientation and gender identity.

5. That the state organises programmes of training and awareness for health professionals concerning human rights and equality, especially regarding sexual orientation and gender identity, and on health issues that LGBTQI individuals face more often than do other social groups. Enactment of these programmes should occur during the higher, tertiary or continuing education of health professionals. The methods used in these programmes, the curricula and the related educational material should strengthen their understanding of and respect for patients, regardless of their sexual orientation and their gender identity, and they should provide knowledge and develop skills for the recognition and management of the health issues that LGBTQI+ face.

6. That the state creates, in cooperation with the independent NGOs that work on the matter, an database for hate crimes and discrimination based on sexual orientation and gender identity, including the incidents in the health sector. The reporting needs to be conducted in a scientific way, according to international standards, by specialised personnel in both the forensic and social parameters. The reporting needs to take place for every victim of violence. We demand the creation of a database that will allow their processing and make their statistics comparable; this is deemed necessary in order for crime to be supported by objective evidence.

7. The admission of trans individuals to a hospital room is done according to their self- proclaimed gender identity, regardless of whether the individuals have changed their legal documents.

8. Abolition of article 59 of N.4075/2012 and modification of article 20 paragraph 4 of N.3172/2003, so that the complete, smooth and effective access of asylum seekers to the health sector is ensured, in compliance with the country its international obligations, and with regard to human rights.

9. The immediate cessation of amputation and “normalisation” practices, such as genital surgical operations, and psychological or other treatments, including the killing of intersex babies, unless there are compelling reasons to do so.

10. That the consent of intersex individuals is necessary for every medical practice, especially for sterilisation procedures. We demand the creation of a control mechanism to ensure the implementation of this, similar to Malta’s legislation.

Η διαδικασία στην οποία προβαίνουν πολλά τρανς άτομα επιθυμώντας να εναρμονίσουν το κοινωνικό τους φύλο με τον τρόπο που προσλαμβάνονται από την κοινωνία, ενέχει δυσκολίες όχι μόνο οικονομικές αλλά και λόγω των ισχυρών ψυχολογικών πιέσεων που επιφυλάσσει η κοινωνία απέναντι στα άτομα που δεν αποδέχονται το φύλο που τους έχει αυτή αποδώσει κατά τη γέννηση. Περιέχει συχνά παρεμβάσεις στον τρόπο ένδυσης, τη συμπεριφορά, ορμονοθεραπεία και αν είναι θεμιτό επεμβάσεις που τροποποιούν το σώμα ώστε να αντιστοιχεί καλύτερα στις προσδοκίες και το έμφυλο βίωμα των ατόμων αυτών.

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες WPATH standards of care^[16], η πρόσβαση σε τέτοιες υπηρεσίες πρέπει να γίνεται μετά από διάγνωση ειδικού ψυχικής υγείας, όπου απαραίτητη προϋπόθεση ώστε τα άτομα να προχωρήσουν σε ορμονοθεραπεία είναι η υποχρεωτική ψυχοθεραπεία για ένα χρόνο ώστε να διαπιστωθεί η επιθυμία του ατόμου να προβεί στη διαδικασία να επηρεάσει ιατρικά το κοινωνικό του φύλο. Σε περίπτωση που το άτομο επιθυμεί να προβεί σε μη αναστρέψιμες επεμβάσεις στο σώμα του, είναι απαραίτητα τουλάχιστον δυο χρόνια υποχρεωτικής ψυχοθεραπείας ώστε να λάβει την έγκριση από τον/την ειδικό, μη έχοντας σε καμία από τις δύο περιπτώσεις έλεγχο πάνω στο σώμα του και τη ζωή του.

Αυτοί οι περιορισμοί, όπως και η διάγνωσή τους ώστε να γίνει σεβαστή από τον ιατρικό χώρο η ταυτότητα φύλου τους, εντείνουν το στιγματισμό των τρανς ανθρώπων. Σε πολλές περιπτώσεις, οι χρονοβόρες αυτές προϋποθέσεις αποθαρρύνουν πολλά άτομα από το να ακολουθήσουν ασφαλείς διαδικασίες προκειμένου να προβούν σε αυτές τις αλλαγές με αποτέλεσμα να εμπιστεύονται την υγεία τους σε ακατάλληλους/ες «ειδικούς» η να μένουν χωρίς καθόλου ιατρική κάλυψη.

Όσον αφορά στην μεταχείριση των τρανς ατόμων που επιθυμούν φυλομετάβαση, από τους ειδικούς ψυχικής υγείας, η Colour Youth απαιτεί :

1. Financial coverage, public or private, for all procedures a person wishes to undertake, including phonetic classes, behavioural classes, hormonal therapy and surgical interventions, as well as supportive/counselling psychotherapy at no extra financial cost, as required by the European Court of Human Rights (van Kuck v. Germany - Application no. 35968/97 paragraphs 47, 73 and 82 and L. v. Lithuania - Application no. 27527/03 paragraphs 59 and 74). We also demand provisions for uninsured trans people, given the discrimination they face in the work environment.

2. The creation of a control mechanism for appeals to decisions by health professionals regarding the gender reassignment process.

3. Decrease in the mandatory psychotherapy time for the irreversible surgical operations so as to prevent power relations between the individual and the professional, as well as to ensure the actual procedure is more functional and beneficial to the individual.

4. That the mandatory psychotherapy before hormone therapy is abolished, as the effects of hormone therapy on the body are reversible for up to about six months, and that only the option of supportive psychotherapy is provided at the beginning of the therapy.

5. That the diagnosis via the diagnostic tools (ICD, DSM) is replaced by a simple assessment that will provide access to the services mentioned above, so that the stigma and the management of trans issues as pathological issues is reduced.

6. That the personnel responsible for all the above-mentioned procedures, as well as all psychiatrists/psychologists, are sufficiently aware and informed, so that they can act supportively by addressing trans individuals with respect, and when referring them to their specialist colleagues.

7. That a safe guide for people who wish to start a gender reassignment process that entails clinics and hospitals with specialists is created through the NHS.

Δεν υπάρχει μέχρι σήμερα συναίνεση των ειδικών ως προς τους μηχανισμούς που καθορίζουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου κάποιου ατόμου^[1][2]. Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν πως πολλοί παράγοντες βιοχημικής και κοινωνιοψυχολογικής φύσης αλληλεπιδρούν για να καθορίσουν το σεξουαλικό προσανατολισμό και τη ταυτότητα φύλου κάποιου ατόμου.

Ο καθορισμός των αιτίων δεν είναι άλλωστε καθοριστικός ώστε να υπάρχει σεβασμός και υποστηρικτική διάθεση των επαγγελματιών ψυχικής υγείας απέναντι στη διαφορετικότητα σεξουαλικότητας και ταυτότητας φύλου ώστε να μην αναπαράγουν τις τριβές μεταξύ τέτοιων ατόμων και της κοινωνίας (ετεροκανονικότητα, τρανσφοβία), αλλά να βοηθούν ώστε αυτές να εξομαλυνθούν.

Ιδιαίτερα μέχρι τις δεκαετία του 1970, η ομοφυλοφιλία και η τρανς κατάσταση θεωρούνταν ψυχικές διαταραχές, με αποτέλεσμα να υπάρχει πληθώρα «θεραπειών» και μεθόδων παρέμβασης (θεραπείες αποστροφής, ηλεκτροσόκ, εγκλεισμοί σε ψυχιατρεία, ψυχοφάρμακα, straight camps, υποχρεωτικός εκκλησιασμός κλπ.) με στόχο την τροποποίησή τους και την συμμόρφωση με τα ετεροκανονιστικά πρότυπα. Επιπροσθέτως, πολλοί «ειδικοί» πλούτισαν μέσω της δημιουργίας κέντρων «θεραπείας» των LGBTQI+ ατόμων, τα οποία σε προηγούμενες δεκαετίες ήταν πολύ δημοφιλή. Μολονότι σήμερα έχουν καταδικαστεί από την επιστημονική κοινότητα και σχεδόν απαλειφθεί τέτοιου είδους αντιλήψεις, πρακτικές και «ειδικοί»^[19], δυστυχώς εξακολουθούν να υπάρχουν, ειδικά σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου υπάρχει ακόμη αρκετή άγνοια σχετικά με αυτά τα ζητήματα. Έτσι, και στη χώρα μας, υπάρχουν ακόμη κάποιοι «ειδικοί» που διατείνονται πως μπορούν να «τροποποιήσουν» το σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου των πελατών/πελατισσών τους. Επίσης, πολλοί ειδικοί ψυχικής υγείας εξακολουθούν να τροφοδοτούν τους/τις θεραπευόμενούς/ές τους με ατεκμηρίωτες και αναληθείς πληροφορίες ή πεποιθήσεις σχετικά με αυτά τα ζητήματα, ενώ μερικοί/ές συμπεριφέρονται ακόμη και προσβλητικά στους/στις πελάτες/πελάτισσές τους.

Ωστόσο, η πλειονότητα των ερευνών δείχνει ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός και η ταυτότητα φύλου δεν μπορούν να αλλάξουν μέσω παρέμβασης^[20][19], επομένως η Colour Youth:

1. Καταδικάζει όσες/ους «ειδικούς» ισχυρίζονται ότι «θεραπεύουν», «τροποποιούν» ή «αλλάζουν» το σεξουαλικό προσανατολισμό ή/και την ταυτότητα φύλου.

2. Εναντιώνεται άλλωστε στη χρήση του όρου «θεραπεία», καθώς δεν υπάρχει κάτι που «νοσεί» ώστε να χρήζει «θεραπείας». Κάθε ταυτότητα φύλου και κάθε σεξουαλικός προσανατολισμός είναι υγιείς. Φυσικά, αυτό δεν αναιρεί το γεγονός πως ένα LGBTQI+ άτομο μπορεί να έχει ψυχολογικά θέματα και να χρήζει ψυχολογικής ή και ψυχιατρικής παρακολούθησης, όπως κάθε άλλο μη LGBTQI+ άτομο.

Όσον αφορά τους επαγγελματίες υγείας και συνεπώς και ψυχικής υγείας, θεωρούμε απαραίτητα να:

1. Λαμβάνουν ήδη από τις σπουδές τους εκπαίδευση, τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο, σχετικά με την ταυτότητα φύλου και τον σεξουαλικό προσανατολισμό, το σεβασμό στη διαφορετικότητα, καθώς και τις ειδικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα LGBTQI+ άτομα λόγω διακρίσεων, ετεροκανονικότητας, κλπ.

2. Ενημερώνονται διαρκώς για τις εξελίξεις των θεωριών στους τομείς αυτούς.

3. Αντιμετωπίζουν τα απευθυνόμενα σε αυτούς άτομα με τον πρέποντα σεβασμό και αμεροληψία.

4. Σέβονται τον κώδικα δεοντολογίας περί απορρήτου των πελατών τους, ακόμη και για εφήβους.

Όσον αφορά τους διάφορους συνδέσμους ειδικών υγείας και ψυχικής υγείας, απαιτούμε να:

1. Ενσωματώσουν στους κώδικες δεοντολογίας τους το σεβασμό προς όλους τους σεξουαλικούς προσανατολισμούς και τις ταυτότητες φύλου.

2. Συμπεριλάβουν καλές πρακτικές σχετικά με LGBTQI+ πελάτες/πελάτισσες στις οδηγίες τους.

3. Εφαρμόζουν αμείλικτες κυρώσεις στα μέλη τους που παραβιάζουν τις αρχές που αφορούν στη διαχείριση των LGBTQI+ πελατών/πελατισσών τους.

Τέλος, η πολιτεία οφείλει να:

1. Ενημερώνει, π.χ. με καμπάνιες, (και) τα LGBTQI+ άτομα για τα δικαιώματά τους σχετικά με το τι συνιστά παραβίαση καθήκοντος των ειδικών υγείας και ψυχικής υγείας, καθώς και να τα ενθαρρύνει να καταγγείλουν τέτοιες περιπτώσεις.

2. Επιβάλλει ποινικές κυρώσεις, όπου κρίνεται απαραίτητο, σε επαγγελματίες υγείας και ψυχικής υγείας που διαπράττουν παράβαση καθήκοντος όσον αφορά LGBTQI+ πελάτες/πελάτισσες.

1. Η Colour Youth θα μεριμνεί για τη δημιουργία και διατήρηση ασφαλούς χώρου εντός των συναντήσεων και εν γένει της λειτουργίας της ώστε όλα τα LGBTQ άτομα να αισθάνονται άνετα να μοιραστούν όποιες και όσες προσωπικές πληροφορίες τους θέλουν για τα θέματα υγείας τους.

2. Η Colour Youth θα διοργανώνει τακτικά ενημερώσεις και εκπαιδεύσεις για θέματα υγείας που αφορούν τα LGBTQI+ άτομα για την ανάπτυξη συμπεριφορών, με έμφαση σε αναπαραγωγική υγεία, από εκπαιδευμένα, καταρτισμένα και εξειδικευμένα άτομα.

3. Η Colour Youth θα διοργανώνει δράσεις ενημέρωσης και εκπαίδευσης εντός της LGBTQI+ κοινότητας, με έμφαση στη νεολαία γύρω από θέματα υγείας, ειδικά αναπαραγωγικής.

4. Η Colour Youth θα συνεργάζεται με οργανώσεις επαγγελματιών υγείας και φοιτητών σχετικών σχολών για ευαισθητοποίηση και εκπαίδευσή τους σε ειδικές ανάγκες περίθαλψης, φροντίδας και υποστήριξης των LGBTQI+ ατόμων.

5. Η Colour Youth θα συμμετέχει ενεργά σε συναντήσεις και συνεργασίες για την πρόληψη και αντιμετώπιση των θεμάτων υγείας στοχευμένα, με αφοσίωση και επικέντρωση σε LGBTQI+ άτομα, και ειδικά νεολαία, και όχι μόνο και μεμονωμένες ενημερωτικές δράσεις σε «γενικό κοινό».

6. Η Colour Youth θα συμβάλλει στη μελέτη των προβλημάτων υγείας και της αντιπετώπισής τους φέρνοντας σε επαφή την ομάδα – στόχο των ερευνών που σχετίζονται με τα ζητήματα υγείας των LGBTQI+ ατόμων με τους ερευνητές, υπό τις προϋποθέσεις φυσικά ότι οι έρευνες αυτές είναι καλώς δομημένες.

7. H Colour Youth θα εξετάσει τη δυνατότητα ανάπτυξης προγράμματος ή προγραμμάτων με σκοπό την αξιολόγηση υπηρεσιών υγείας σχετικά με το σεβασμό και την κατανόηση των LGBTQI+ ατόμων και την αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας τους.

1. Οικουμενική διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα
2. UN Human Rights Committee (inter alia, Toonen v. Australia, 1994, Young v. Australia, 2003, Joslin v New Zealand, 2002, and X v. Colombia, 2007)
3. UN Committee on Economic, Social and Cultural Rights (General Comment No. 14 of 2000, General Comment No. 15 of 2002, General Comment No. 18 of 2005)
4. UN Committee on the Rights of the Child (General Comment No. 4 of 2003)
5. UN Committee against Torture (General Comment No. 2 of 2008)
6. UN Committee on the Elimination of Discrimination against Women (General Comment No. 28 of 2010)
7. Yogyakarta Principles (https://www.yogyakartaprinciples.org)
8. United Nations General Assembly Summary 17. November 2011 A/HRC/19/41 (https://www2.ohchr.org/english/bodies/hrcouncil/docs/19session/A.HRC.19.41_English.pdf)

9. “Social exclusion of young lesbian, gay and transgender (LGBT) people in Europe“ by Judit Takács, ILGA-Europe and IGLYO, April 2006. Published with the support of the European Commission – The European Union against discrimination.
10. United Nations General Assembly summary A/CONF.157/23 (https://www.unhchr.ch/huridocda/huridoca.nsf/(symbol)/a.conf.157.23.en)
11. Σύσταση CM/Rec(2010)5 της Επιτροπής των Υπουργών των Κρατών μελών περί μέτρων για την καταπολέμηση των διακρίσεων για λόγους σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, Συμβούλιο της Ευρώπης (https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?Ref=CM/Rec(2010)5&Language=lanEnglish&Ver=original&Site=CM&BackColorInternet=C3C3C3&BackColorIntranet=EDB021&BackColorLogged=F5D383)
12. Boehmer U.: Twenty years of public health research: inclusion of lesbian, gay, bisexual, and transgender populations. Am J Public Health.2002 Jul;92(7):1125-30
13. Rita Lee: Health care problems of lesbian, gay, bisexual, and transgender patients. West J Med. Jun 2000; 172(6): 403–408
14. Stonewall, and Sigma Research, London School of Hygiene and Tropical Medicine: Gay and Bisexual Men’s Health Survey 2011
15. Michael King, Joanna Semlyen, Sharon See Tai, Helen Killaspy, David Osborn, Dmitri Popelyukand Irwin Nazareth: A systematic review of mental disorder, suicide, and deliberate self harm in lesbian, gay and bisexual people. BMC Psychiatry 2008, 8:70
16. http://www.wpath.org/uploaded_files/140/files/IJT%20SOC,%20Vpdf
17. https://www.academia.edu/1154979/Changes_in_the_Classification_of_Homosexual_Behavior
18. https://tgeu.org/tgeu_position_on_the_revision_of_the_icd_10/
19. http://www.bmj.com/content/328/7437/427
20. https://www.apa.org/pi/lgbt/resources/just-the-facts.pdf

Κατέβασε το κείμενο διεκδικήσεων της Colour Youth – Κοινότητας LGBTQ Νέων Αθήνας για την Υγεία των LGBTQI+ ατόμων σε pdf ΕΔΩ.