Η Colour Youth είχε την χαρά να συμμετέχει στην διημερίδα εκδηλώσεων αφιερωμένη στην Διεθνή Ημέρα Τρανς Μνήμης που διοργανώθηκε από το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (Σ.Υ.Δ.).
Κατά την διάρκεια της διημερίδας απευθύναμε χαιρετισμό αλλά και συμμετείχαμε στις θεματικές ομιλίες και συζητήσεις για θέματα της ίντερσεξ ατζέντας.
Διαβάστε παρακάτω την ομιλία μας:
Καλησπέρα και από εμάς,
Τα ζητήματα που αφορούν τα ίντερσεξ άτομα έχουν έρθει στο προσκήνιο της ελληνικής πραγματικότητας σχετικά πρόσφατα. Το νομοσχέδιο για την νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, και ο αγώνας για την συμπερίληψη των ίντερσεξ ατόμων, μέσω της προσθήκης τρίτης ή κενής καταχώρησης φύλου -που δυστυχώς όμως δεν συμπεριλήφθηκε στο σχέδιο νόμου όπως αυτό υπερψηφίστηκε – αποτέλεσε μια από τις πρώτες και πιο μεγάλες διεκδικήσεις που εξέφρασε η ιντερσεξ κοινότητα.
Τα προβλήματα, όμως, της intersex κοινότητας δεν είναι μόνο νομικά και σίγουρα δεν μπορούν να λυθούν μονάχα με παρεμβάσεις στη νομοθεσία. Για να μπορέσουμε να εξετάσουμε τα κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η intersex κοινότητα και να βοηθήσουμε στην επίλυσή τους, ως ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα θα πρέπει πρώτα να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να κατανοήσουμε καλύτερα ποια είναι η κοινότητα αυτή και πώς αυτή εντάσσεται στην ΛΟΑΤ κοινότητα όπως την αντιλαμβανόμασταν παραδοσιακά.
Μπορεί κανείς να αναρωτηθεί: “και γιατί λοιπόν να είναι αυτό το γιώτα κομμάτι της κοινότητας;” Η ίντερσεξ κατάσταση αφορά βιολογικά χαρακτηριστικά και σώματα, όχι το σεξουαλικό προσανατολισμό, ούτε την ταυτότητα φύλου που βιώνει το άτομο. Ποια είναι η σχέση της με τις καταπιέσεις και τους αγώνες της ΛΟΑΤΚ κοινότητας;
Ο βασικός άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφονται οι διεκδικήσεις της ΛΟΑΤΚ κοινότητας είναι ο σεβασμός και η προστασία όλων των ατόμων, η ταυτότητα φύλου ή/και ο σεξουαλικός προσανατολισμός των οποίων βρίσκεται εκτός της cis και της ετερό κανονικότητας. Το παραδοσιακό ΛΟΑΤΚ κίνημα έθετε τις ρίζες του στο να αμφισβητεί το τί σήμαινε παραδοσιακά για την κοινωνία το φύλο. Για το πώς τα έμφυλα κουτάκια στα οποία κατανέμονται τα βρέφη όταν γεννιούνται δεν αποτελούν παρά μια κοινωνική κατασκευή που δε σημαίνει τίποτα για το φύλο ή τη σεξουαλικότητα του ανθρώπου. Και αυτό αποτελεί τον ενωτικό πυρήνα αυτού που ονομάζουμε σήμερα ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. Αυτό που ενώνει τις διάφορες υπο-κοινότητες κάτω από την ομπρέλα αυτή. Οι διακρίσεις και οι παραβιάσεις δικαιωμάτων που υφίστανται τα ιντερσεξ άτομα συνδέονται άμεσα με αυτό ακριβώς το ζήτημα, καθώς εκκινούν από μια κοινή αφετηρία: διαταράσσουν τον σαφή, απόλυτο και a priori διαχωρισμό των ατόμων σε δύο μόνο φύλα, κάθε ένα από τα οποία φέρει συγκεκριμένα βιολογικά και ανατομικά χαρακτηριστικά, αντιστοιχεί σε συγκεκριμένους τρόπους συμπεριφοράς και έκφρασης, και προορίζεται να έλκεται και να συναπτει σχέσεις αποκλειστικά και μόνο με άτομα που ανήκουν στο “άλλο” φύλο.
Θέλουμε, λοιπόν, να κάνουμε σαφές πως η συμπερίληψη αυτή της intersex κοινότητας δεν θα πρέπει να είναι για εμάς μια ακόμη προσπάθεια για μεγαλύτερη διαθεματικότητα. Η intersex κοινότητα έχει την δική της ανεξάρτητη υπόσταση εντός της ευρύτερη κοινότητας. Tα ιντερσεξ άτομα μπορεί να φέρουν επιπλέον και άλλες ταυτότητες που περικλείει οι κοινότητα μας, όπως τρανς ή λεσβία ή ασέξουαλ , αποτελούν όμως κομμάτι αυτής της κοινότητας ακόμη και εάν αυτό δεν συμβαίνει. Δεν είμαστε εδώ, μόνο για τους gay, bi, τρανς και non-binary intersex ανθρώπους. Θα πρέπει να είμαστε εδώ και για την ευρύτατατη cis straight intersex κοινότητα, και εκεί είναι που θα αντιμετωπιστεί και η μεγαλύτερη δυσκολία.
Η πιο σημαντική ερώτηση ωστόσο δεν είναι το αν τα ιντερσεξ άτομα συμπεριλαμβάνονται στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, αλλά το πώς. Η λέξη κοινότητα δίνει συχνά, τόσο στα άτομα που βρίσκονται εκτός αυτής όσο και στα άτομα εντός της, πως πρόκειται για ένα ενιαίο, ομοιογενές σύνολο, ωστόσο αυτό απέχει πολύ από την αλήθεια. Τα άτομα εντός της ΛΟΑΤΚ κοινότητας -όπως και αυτά εκτός της- κουβαλούν συχνά μαζί τους τις πεποιθήσεις και τις προκαταλήψεις της κοινωνίας, στην οποία όλα μας έχουμε μεγαλώσει, ακόμη και για ζητήματα που αφορούν το σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου. Ειδικά όσον αφορά τα ζητήματα που αφορούν τα χαρακτηριστικά φύλου, η ζύμωση εντός της κοινότητας βρίσκεται ακόμη σε ένα πολύ πρώιμο στάδιο. Το μεγαλύτερο μέρος της κοινότητας έχει ελάχιστες έως και καθόλου γνώσεις σχετικά με τα ζητήματα που αφορούν τα ίντερσεξ άτομα.
Θα θέλαμε να δώσουμε ένα παράδειγμα σχετικά με αυτό. Η 26η Οκτωβρίου είναι μία ημέρα που παγκόσμια από την intersex κοινότητα είναι αφιερωμένη στην intersex ορατότητα. Πριν περίπου ένα μήνα, που γιορτάσαμε τη μέρα αυτή για το 2017, αρκετά κείμενα γράφτηκαν για την ορατότητα της intersex κοινότητας. Ένα όμως κείμενο είναι αυτό που για εμάς ξεχώρισε. Μιλάμε για τη συνέντευξη του gay intersex άνδρα Λάκη Κανδύλλη στο ΛΟΑΤΚΙ περιοδικό Antivirus και το δημοσιογράφο Βασίλη Θανόπουλο. Διαβάζουμε αυτούσια από το περιοδικό την απάντηση του Λάκη σε ερώτηση του δημοσιογράφου για το πώς είναι η ζωή του σήμερα μετά το coming out του ως intersex. [ανοίγουμε εισαγωγικά] “Θες την αλήθεια; Από τότε που άρχισα να μιλάω ανοιχτά γι΄αυτό… σκατά. Θα σου πω αυτό. Όσο δήλωνα gay άνδρας τα πράγματα ήταν πιο εύκολα. Γιατί είναι κάτι που το καταλαβαίνει ο κόσμος. Και σχέσεις είχα κλπ. Από τότε που δήλωσα intersex τα πράγματα έγιναν πολύ δύσκολα. Οι φίλοι μου μειώθηκαν και ο κόσμος έχει γίνει πιο διστακτικός. Για να καταλάβεις έχω γνωρίσει κάποιον που μου έχει ρωτήσει αν υπάρχει κίνδυνος να τον “κολλήσω”; Και οι σχέσεις έγιναν πιο δύσκολες. Και όλο αυτό επειδή ο κόσμος έχει πλήρη άγνοια του θέματος. Να σου πω χαρακτηριστικά ότι υπάρχει αρκετός κόσμος που πιστεύει ότι το “intersex” είναι όταν κάνεις σεξ στο internet. Επίσης, έχουμε μάθει να αναγνωρίζουμε μόνο τον όρο “ερμαφρόδιτος”. Γιατί είναι κάτι που πουλάει. Είναι και ένας όρος που έχει στη γλώσσα αρνητική χροιά. “Ερμαφρόδιτη πολιτική”, λέμε… Έχει κάτι το υποτιμητικό, που στιγματίζει.” [κλείνουμε εισαγωγικά] Είναι σαφές πως και μέσα στην ΛΟΑΤΚ κοινότητα, αυτό που επικρατεί είναι η άγνοια και ο στιγματισμός.
Ο στιγματισμός αυτός με τον οποίο έρχεται αντιμέτωπο ένα ιντερσεξ άτομο, αποτελεί για πολλά άτομα παράγοντα που τα αποτρέπει από το να μιλήσουν ανοιχτά για το ιντερσεξ βίωμα τους και να έρθουν σε επαφή με την κοινότητα. Το coming out αποτελεί για όλα τα άτομα μια προσωπική διαδικασία που απαιτεί ιδιαίτερη ψυχική δύναμη και ενέργεια. Για τα ιντερσεξ άτομα, η διαδικασία αυτή μπορεί να είναι ακόμη πιο δύσκολη καθώς αφενός η ταυτότητα τους δεν γίνεται κατανοητή από τους άλλους λόγω της άγνοιας και των προκαταλήψεων, αφετέρου είναι επιβαρυμένη με μια μυστικότητα πολύ πιο έντονη από αυτή των άλλων ταυτοτήτων εντός της κοινότητας. Οι περισσότεροι ίντερσεξ άνθρωποι αναφέρουν πως τα μηνύματα που δέχονταν από την οικογένεια τους αλλά και τους διάφορους γιατρούς σχετικά με την ιντερσεξ κατάσταση τους ήταν πως πρόκειται για μια κατάσταση την οποία θα πρέπει να κρύβουν και να μην μοιράζονται με τους φίλους και τα κοντινά τους πρόσωπα. Η μυστικότητα αυτή όχι μόνο οδηγεί τα ιντερσεξ άτομα στην αορατότητα, αλλά τα βαραίνει με το να αντιμετωπίζουν μόνα τους τη βια και τις διακρίσεις που βιώνουν, αφήνοντας τα χωρίς στήριξη.
Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν ώστε η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα να αποτελεί έναν ασφαλή χώρο που θα συμπεριλαμβάνει ουσιαστικά τα ιντερσεξ άτομα;
Ξεκινώντας από το καθένα μας ως ατομικότητες είναι σημαντικό να δώσουμε το χρόνο και την ενέργεια για να μάθουμε για τα ζητήματα που αφορούν τα ίντερσεξ άτομα, αλλά και να “επανα”-μάθουμε το πως έχουμε μάθει να σκεφτόμαστε για το φύλο και τα χαρακτηριστικά του φύλου, αφήνοντας πίσω μας τις όποιες πεποιθήσεις είχαμε μέχρι πρότινος. Καθώς όλο και περισσότερα ίντερσεξ άτομα μιλούν ανοιχτά για το τι σημαίνει να είσαι ίντερσεξ και μοιράζονται τα βιώματα τους, οι πληροφορίες αυτές κάθε άλλο παρά δύσκολο είναι να βρεθούν. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε πως, όπως και με οποιαδήποτε άλλη ταυτότητα, οι ιντερσεξ άνθρωποι είναι αυτοί που είναι ειδικοί σε ότι αφορά την ταυτότητά τους, και είναι εξαιρετικά σημαντικό να δώσουμε την απαραίτητη προσοχή σε αυτά που τα ίδια τα άτομα έχουν να μας πουν.
Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να φροντίζουμε να δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες εντός των ΛΟΑΤΚ οργανώσεων και εν γένει των ΛΟΑΤΚ χώρων, για την ενεργή συμπερίληψη των ίντερσεξ ατόμων. Η συμπεριληπτικότητα στο δημόσιο λόγο μας, με την χρήση του ακρωνυμίου ΛΟΑΤΚΙ και την αναφορά των χαρακτηριστικών φύλου ως βάση διακρίσεων αποτελεί ένα πρώτο επιφανειακό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, ωστόσο η ουσιαστική συμπερίληψη των ιντερσεξ διεκδικήσεων θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται όχι μόνο στο λόγο αλλά και στις πράξεις μας. Αν θα χρησιμοποιούμε τον ακρωνύμιο ΛΟΑΤΚΙ, θα πρέπει να το κάνουμε πράγματι τα πλαίσια ενός λόγου και μιας πολιτικής που όντως συμπεριλαμβάνει την intersex κοινότητα.
Ο πιο σίγουρος τρόπος οι διεκδικήσεις μας για τα ιντερσεξ άτομα να είναι ουσιαστικές και να συμβάλλουν πραγματικά στη βελτίωση της πραγματικότητας για τα ιντερσεξ άτομα είναι να αφήσουμε τον απαραίτητο χώρο στα ίδια τα ίντερσεξ άτομα να εκφράσουν τις ανάγκες τους και να θέσουν τους στόχους των διεκδικήσεων σε ότι αφορά ζητήματα χαρακτηριστικών φύλου. Ενώ σε νομικό επίπεδο είναι εύκολο να ξέρουμε κατ’ ευθείαν από το εξωτερικό τι είναι αυτό που πρέπει να διεκδικηθεί, σε κοινωνικό επίπεδο κάθε απόπειρα διεκδίκησης χωρίς τις βιωματικές κατευθυντήριες γραμμές από τα ίδια τα intersex άτομα θα κινείται πάντα σε λάθος κατεύθυνση.
Σε περιπτώσεις όπου μέσα στις οργανώσεις μας δεν υπάρχουν ανοιχτά ιντερσεξ άτομα, ένας τρόπος να γίνει αυτό είναι προσκαλώντας ιντερσεξ άτομα που είναι ενεργά στον ακτιβιστικό χώρο για να μας μιλήσουν για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και πως μπορούμε να συμβάλλουμε αποτελεσματικά στον αγώνα τους. Η ενημέρωση και η επιμόρφωση των μελών των ίδιων των οργανώσεων αποτελεί μία από της μεγαλύτερες προϋποθέσεις για την intersex συμπερίληψη σε μια συλλογικότητα, που ναι μεν δεν αποτελεί επαρκή προϋπόθεση αλλά σίγουρα αποτελεί αναγκαία. Ταυτόχρονα, διεθνείς οργανώσεις όπως η OII Europe, η πανευρωπαϊκή ιντερσεξ οργάνωση, διαθέτουν χρήσιμο υλικό το οποίο μπορούμε να αξιοποιήσουμε ως τοπικές οργανώσεις, και μπορούν να καθοδηγήσουν στην διαμόρφωση και υλοποίηση των δράσεων που αφορούν στα ιντερσεξ άτομα.
Η πρόσφατη ανακοίνωση για τη δημιουργία της συλλογικότητας Intersex Greece, μας χαροποίησε ιδιαίτερα καθώς θα μπορέσει να αποτελέσει τον πυρήνα του ελληνικού ιντερσεξ κινήματος, δίνοντας τη δυνατότητα σε όλα τα ιντερσεξ άτομα της Ελλάδας να συσπειρωθούν και να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους. Ελπίζουμε πως ως οργανώσεις και ως άτομα θα καταφέρουμε να παρέχουμε την απαραίτητη στήριξη στην ίντερσεξ κοινότητα ώστε να μπορέσει να ενδυναμωθεί και ώστε μετά τα μέλη της να αισθάνονται το “ανήκειν” και να προχωράμε ενωμένες μπροστά σαν ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα διεκδικώντας τα δικαιώματά μας.